Lượm là bài thơ về em bé giao liên đã dũng cảm hy sinh trong kháng chiến chống Pháp. Em ra đi mãi mãi trên đường đang làm nhiệm vụ. Bài thơ viết theo dòng thời gian từ khi tác giả gặp Lượm cho đến khi em mất. Dưới đây là cảm nhận về 2 khổ thơ cuối bài Lượm, cũng là 2 khổ thơ giàu cảm xúc nhất.
Mở đầu bài thơ, Tố Hữu đã phác họa hình ảnh chú bé Lượm tinh nghịch, hồn nhiên. “Con chim chích” không chỉ nói về vóc dáng nhỏ bé mà còn thể hiện sự nhanh nhẹn, tươi vui. Cậu bé lém lỉnh gọi người chú của mình là “đồng chí” và mang trong mình lý tưởng cao đẹp. Nhưng rồi, cũng trong một lần làm nhiệm vụ đưa thư “thượng khẩn”, em đã ra đi mãi mãi.
Bỗng loè chớp đỏ
Thôi rồi, Lượm ơi!
Chú đồng chí nhỏ
Một dòng máu tươi!
Cháu nằm trên lúa
Tay nắm chặt bông
Lúa thơm mùi sữa
Hồn bay giữa đồng…
Lượm và tác giả không chỉ là quan hệ chú – cháu đơn thuần mà còn là tình đồng chí. Là tình cảm thiêng liêng giữa những con người có cùng lý tưởng cách mạng. Không phân chia tuổi tác, xuất thân, khi đã là đồng chí thì đều “chung câu quân hành”. Trước sự ra đi của Lượm, tác giả đã gọi em bằng xưng hô trang trọng là “chú đồng chí nhỏ”. Sự hy sinh của em vừa thiêng liêng, vừa xúc động và khiến cho tác giả phải cảm phục. Một em bé thiếu nhi anh hùng mang trong tim tình yêu nước đã anh dũng ngã xuống. Lượm xứng đáng được gọi với danh xưng ấy.
Chú bé loắt choắt
Cái xắc xinh xinh
Cái chân thoăn thoắt
Cái đầu nghênh nghênh
Ca-lô đội lệch
Mồm huýt sáo vang
Như con chim chích
Nhảy trên đường vàng…
Tham khảo thêm bài viết – Các biện pháp tu từ trong bài Tiếng gà trưa
Hai khổ thơ cuối bài sử dụng biện pháp nghệ thuật điệp lại khổ thơ thứ hai và thứ ba. Phép điệp vừa như gợi nhớ lại hình ảnh “chú bé loắt choắt” sinh động trong quá khứ. Cũng vừa là sự khẳng định Lượm vẫn sống mãi cùng với quê hương đất nước. Sống mãi trong lòng tác giả như một người lính thực thụ trong cuộc kháng chiến khốc liệt của dân tộc. Chú bé liên lạc ấy thật hồn nhiên mà dũng cảm, kiên cường và đáng khâm phục. Lượm cũng là hình ảnh của rất nhiều chiến sĩ nhỏ đã anh dũng hy sinh bảo vệ đất nước. Lòng quả cảm ấy đã tiếp thêm sức mạnh và ý chí cho lòng yêu nước của chính tác giả. Bài thơ kết thúc nhưng hình ảnh chú bé đáng yêu ấy vẫn đọng lại mãi trong lòng người đọc.
Lượm là một em bé ngoan, một thiên thần dũng cảm mang trong trái tim lý tưởng cao đẹp. Cái chết của em cũng thật đẹp: ra đi trong vòng tay đất mẹ, trong vòng ôm lúa chín. Cảm nhận về 2 khổ thơ cuối bài Lượm cho thấy dù em ra đi nhưng em vẫn sống mãi. Lượm vẫn luôn là chú chim chích nhỏ nhắn vui tươi và hồn nhiên trên bầu trời văn thơ cách mạng.
