Soạn bài Ẩn Dụ – ngữ văn lớp 6
Soạn bài Ẩn Dụ – ngữ văn lớp 6
KIẾN THỨC CẦN NẮM VỮNG
1./ Ẩn dụ là gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng với nó nhằm tăng sức gợi cảm cho lời văn.
Ví dụ: Người cha mái tóc bạc / Đốt lửa cho anh nằm. (Minh Huệ)
Minh Huệ đã dùng hình ảnh ẩn dụ Người cha để chỉ Bác Hồ. Cách nói ở đây cũng dùng phép so sánh, nhưng là so sánh ngầm (không có từ so sánh, vật dùng đế so sánh). Cách nói như vậy sẽ tăng sức gợi hình, gợi cảm cho lời văn.
2./ Có hai kiểu ẩn dụ thường gặp là ẩn dụ hình tượng và ẩn dụ chuyển đổi cảm giác.
Ví dụ:
- Ẩn dụ hình tượng:
Thuyền về có nhớ bến chăng?
Bến thì một dạ khăng khăng đợi thuyền. (Ca dao)
+ Ân dụ thuyền: Chỉ người con trai đi xa.
+ Ẩn dụ bến: Chỉ người con gái ở nhà chờ đợi.
- Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác:
“Chao ôi, trông con sông, vui như thấy nắng giòn tan sau kì mưa dầm, vui như nối lại chiêm bao đứt quãng” (Nguyễn Tuân).
Nắng giòn tan là một ẩn dụ chuyển đổi cảm giác mà Nguyễn Tuân dùng nhằm tăng giá trị biểu cảm cho lời văn.
RÈN KĨ NĂNG GIẢI BÀI TẬP SGK
Bài tập 1: Dễ dàng thấy cách 3 là cách diễn đạt hay nhất và có tác dụng gợi cảm nhấy vì nhà thơ đã dùng phép ẩn dụ: người cha mái tóc bạc…
Bài tập 2: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây (Tục ngữ)
Ẩn dụ hình tượng Nét tương đồng
- Kẻ trồng cây ► Chỉ người đã tạo ra thành quả đó
- Ăn quả ► Chỉ việc hưởng thụ thành quả
Dựa vào câu a, các em làm câu b theo cách trên.
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ.
Ân dụ hình tượng: Mặt trời
Nét tương đồng: Chỉ Bác Hồ (rực rỡ, tỏa sáng như mặt trời
Bài tập 3: Dựa vào câu c, các em làm câu d như trên.
- Tìm ẩn dụ chuyển đổi cảm giác:
- … mùi hôi chín chảy qua mặt (Tô Hoài).
- Ánh nắng chảy đầy vai (Hoàng Trung Thông).
- Tiếng rơi rất mỏng… (Trần Đăng Khoa).
- Dựa vào cách tìm ở câu trên, các em tự làm câu này.
- Các em tự phân tích tác dụng của những ẩn dụ này trong việc miêu tả sự vật, hiện tượng.
